09 januari 2025

Eponiemen in de orthopedische chirurgie: Morbus De Quervain

Door Matthijs Somford, voorzitter werkgroep Geschiedenis van de orthopedie

In 1895 publiceerde De Quervain zijn artikel ’Über eine Form von chronischer Tendovaginitis’. Zoals gebruikelijk voor veel artikelen uit die tijd begint hij met het beschrijven van een aantal casussen. Het stuk omvat twee casussen waarbij er een ingreep heeft plaatsgevonden en drie klinische observaties. De symptomen worden omschreven als pijn uitstralend van het polsgewricht naar de duim en de onderarm. Deze is aanwezig bij bewegen van de duim. Hierdoor is het vasthouden van of grijpen naar een object bemoeilijkt. Palpatie is niet afwijkend. De oorzaak is door repetitieve werkzaamheden of idiopathisch. Het betreft een verdikking van de peesschede of het synovium wat erin zit. Behandeling in eerste instantie bestaat uit koelen, warmte en zalven. Daarnaast ook rust voor de duim en de hand. Als conservatieve therapie faalt is een operatie aangewezen. Na verdoving van de huid met cocaïne 1% wordt een incisie gemaakt van 4 cm over de top van het processus styloideus radii. De sensore takken van de radialis worden naar het dorsum van de pols gehouden. Het compartiment waarin de extensor pollicis en abductor longus lopen wordt geopend. De pezen worden met een haak uit de peesschede gehouden en het compartiment uitgeruimd. De pezen worden teruggelegd, hemostase uitgevoerd en de huid gehecht. In latere casus werd alleen het compartiment geopend en niet meer volledig uitgeruimd met hetzelfde resultaat. Hij beschrijft vervolgens dat Kocher de aandoening heeft beschreven en de behandeling uitgevoerd. (Toch is deze aandoening niet de naam van Kocher gaan dragen.) Tot slot is er nog een korte paragraaf over de triggerfinger, die ook wordt behandeld door het doornemen van de peesschede.



De klinische implicatie
Een systematische herziening van de literatuur liet zien dat de behandeling van De Quervain met een corticosteroïd-injectie zeer effectief is. Als daar een duim spica aan toegevoegd werd dan worden de resultaten beter. Indien conservatieve behandeling faalt is een release van het eerste dorsale compartiment geïndiceerd. Een open release in de lengte geeft minder letsel aan omliggende structuren dan een dwarse incisie. Een endoscopische release geeft sneller herstel, een kleiner litteken en minder kans op een beschadiging van de sensore tak van de nervus radialis. Een lokale anesthesie zonder tourniquet geeft voldoende zicht peroperatief en is net zo effectief als andere anesthesie methoden.
In meer dan honderd jaar is er in essentie dus niet veel veranderd.

De man
Fritz de Quervain (4 mei 1868 – 24 januari 1940) werd geboren in Sion, Zwitserland. Hij studeerde aan de Universiteit van Bern en kreeg zijn doctoraat in 1892. Hij legde zich daarna toe op de chirurgie. Na een aantal jaar werd hij hoofd van de chirurgische afdeling in een ziekenhuis in La Chaux-de-Fonds. In 1910 was hij werkzaam in Basel bij de chirurgische afdeling van de universiteit. Vanaf 1918 was hij professor in de chirurgie in Bern en directeur van het Inselspital. In Bern volgde hij zijn voormalig mentor Emil Theodor Kocher (1841-1917) op.
Vele artikelen van hem gingen over schildklieraandoeningen. Hierdoor kwam hij ook tot de ontwikkeling van jodiumhoudend tafel zout. Daarnaast schreef hij het leerboek ‘Spezielle Chirurgische Diagnostik’ wat in die tijd het standaardwerk voor de heelkunde was. Naast het schrijven artikelen was hij mede-ontwikkelaar van een operatietafel. Deze won de Grand Prix op de Wereldtentoonstelling in Parijs in 1914. Hij overleed twee jaar na zijn pensioen aan acute pancreatitis.

Referenties
  • Who is who in orthopedics - Mostofi
  • F. de Quervain. Über eine Form von chronischer Tendovaginitis. Correspondenz-Blatt für Schweizer Aerzte, Basel, 1895, 25: 389-394
  • Christopher G Larsen, Michael J Fitzgerald, Kate W Nellans, Lewis B Lane. Management of de Quervain Tenosynovitis: A Critical Analysis Review; JBJS Rev. 2021 Sep 10;9(9).  
  • Dimitris Challoumas, Rohan Ramasubbu, Elliot Rooney, Emily Seymour-Jackson, Amit Putti, Neal L Millar. Management of de Quervain Tenosynovitis: A Systematic Review and Network Meta-Analysis; JAMA Netw Open. 2023 Oct 2;6(10):e2337001.
   
Om u beter van dienst te zijn, maakt de website gebruik van cookies.